Proponowane ćwiczenia mają na celu zapewnienie wszechstronnego rozwoju dziecka oraz ułatwienie osiągnięcia przez nie dojrzałości szkolnej. Są przeznaczone przede wszystkim dla dzieci 5 i 6-letnich ale część z nich można wykorzystać również dla dzieci młodszych.

Są to propozycje, które powinny być modyfikowane, wzbogacane i poszerzane o Państwa pomysły oraz dostosowane do możliwości dzieci.

Ćwiczenia powinny być prowadzone w formie zabawowej. Pamiętajcie aby podczas ćwiczeń nie krytykować dziecka, a w razie konieczności należy naprowadzać, pomagać i zachęcać do pokonywania trudności.

Ćwiczenia sprawności manualnej

1. Przewlekanie sznurówki przez dziurki.

2. Nawlekanie na nitkę, drucik, żyłkę koralików.

3. Lepienie z plasteliny, wydzieranie z gazety, papieru kolorowego.

4. Pogrubianie konturów rysunków, rysowanie wzorów po śladzie kropkowym.

5. Modelowanie z drutu, sznurka, itp. dowolnych lub podanych wzorów np. liter, cyfr, figur geometrycznych.

6. Wycinanie z papieru: cięcie po linii prostej, falistej, wycinanie obrazków z gazet.

7. Kopiowanie rysunków przez kalkę techniczną.

8. Zamalowywanie kredkami małych przestrzeni-przyzwyczajanie do kontrolowania ruchów ręki w określonym kierunku.

9. Rysowanie szlaczków literopodobnych- w liniaturze o zróżnicowanej szerokości.

10. Dorysowywanie do rysunków dowolnych elementów. Np. do zdjęć w gazecie.

Ćwiczenia percepcji wzrokowej

1. Układanie przedmiotów, obrazków w kolejności, w jakiej były wcześniej pokazywane.

2. Chowanie jednego z kilku zgromadzonych przedmiotów.

3. Szukanie różnic lub podobieństw między obrazkami.

4. Składanie obrazka rozciętego w obecności dziecka.

5. Układanie z części figur geometrycznych.

6. Układanie z figur geometrycznych kompozycji dowolnych lub na podany temat. Np. ułóż domek, lokomotywę, ludzika, drzewa, itp.

7. Szukanie w pokoju różnych przedmiotów. Np. Znajdź coś czerwonego, coś w kształcie kwadratu itp.

8. Kontynuowanie rysowania rozpoczętego wzoru np. XXOXXO....., //oO//oO.......itp.

9. Wyszukiwanie w tekście podanej litery, sylaby, podanego słowa.
   
   

Ćwiczenia orientacji przestrzennej

1. Układanie przedmiotów wg instrukcji słownej (na lewo, na prawo, na górze, na dole, za, przed, pod)-usprawnianie orientacji w kierunkach oraz ćwiczenie rozumienia instrukcji słownych.

2. Orientacja w schemacie własnego ciała np. prawą ręką dotknij lewego ucha, stań na prawej nodze itp.

3. Układanie zabawek na półce np. na środku połóż misia, z jego prawej strony postaw klocek, a z lewej lalkę. Nakrywanie do stołu: po prawej stronie talerza połóż łyżkę, a z lewej widelec itp.

4. Odnajdywanie szczegółów na obrazku wg instrukcji słownej np. co jest narysowane w prawym górnym rogu, co znajduje się po lewej stronie domu, a co nad domem itp.

5. Rysowanie pod dyktando np. na środku kartki narysuj kwadrat, z prawej strony narysuj koło, a z lewej narysuj trójkąt. Pod kwadratem narysuj kwiatka, a nad trójkątem słoneczko.

Ćwiczenia percepcji słuchowej

1. Rozpoznawanie i naśladowanie głosu zwierząt i ptaków.

2. Różnicowanie dźwięków z najbliższego otoczenia. Np. wsłuchaj się w ciszę, może coś usłyszysz.

3. Porównywanie siły dźwięku, czy jego źródło się oddala czy przybliża

4. Rozpoznawanie rymów-które z podanych wyrazów rymują się np. sos, smok, sok.

5. Tworzenie rymów: do podanego wyrazu wymyślanie wyrazów rymujących się.

6. Wyszukiwanie w fragm. wysłuchanego wiersza wyrazów rymujących się np. w wierszach J. Brzechwy.

7. Powtarzanie wystukanego, wyklaskanego rytmu.

8. Dzielenie wyrazów na sylaby, na głoski. Przeliczanie sylab, głosek w wyrazie.

9. Wyszukiwanie na obrazku przedmiotów, których nazwa ma np. dwie sylaby, trzy głoski itp.

10. Wymyślanie wyrazów na podaną sylabę, głoskę. Np. Jedzie pociąg naładowany przedmiotami rozpoczynającymi się na głoskę „r”. Zgadnij co widzę na tym obrazku na głoskę „k”. Poszukaj w tym pokoju przedmiotów, których nazwa kończy się na głoskę „a” itp.

11. Zabawa w ciąg słów - jedno słowo zaczyna się na ostatnią głoskę poprzedniego.

12. Lokalizacja głoski w wyrazie np. Gdzie ukryła się literka?- podajemy wyraz - dziecko odpowiada czy dana głoska jest na początku, w środku czy na końcu.

13. Zabawa w zgubioną literkę- wskazujemy obrazek - mówimy nazwę opuszczając jedną głoskę - dziecko znajduje jaką.

Ćwiczenia operacji myślowych

1. Układanie w odpowiedniej kolejności historyjki obrazkowej.

2. Klasyfikowanie przedmiotów np. Rozdzielanie klocków wg podanej cechy np. koloru, wielkości, kształtu.

3. Tworzenie grup przedmiotów np. Co można kupić w sklepie meblowym? Co rośnie w ogrodzie warzywnym? Jakie zwierzęta mieszkają w lesie?

4. Uogólnianie np. Co niosę w koszyku jeśli jest tam : jabłko, gruszka, śliwka?- (owoce). Co stoi na półce jeśli są tam: kalosze, kozaki, sandały?- (buty).

5. Wykluczanie z grupy wyrazów jednego, który nie pasuje i wyjaśnianie dlaczego. Np. sum, karp, szczupak, wydra. Nie pasuje wydra, bo nie jest rybą.

6. Szeregowanie np. układanie kredek od najmniejszej do największej i odwrotnie. Układanie przedmiotów od najlżejszego do najcięższego. Ustawianie osób od najwyższej do najniższej itp.

Ćwiczenia mowy

1. Nauka i recytacja krótkich wierszyków, rymowanek. Zwrócenie uwagi na przerwy w odpowiednich miejscach na zaczerpnięcie powietrza.

2. Mówienie w różnym tempie: szybko- wolno, z różnym- natężeniem głosu: cicho- głośno.

3. Tworzenie rodzin wyrazów np. Dom- domek, domeczek, domowy. Słońce- słoneczko, słoneczny.

4. Opowiadanie ilustracji. Układanie zdań do ilustracji.

5. Wymyślanie nowych bajek. Wymyślanie innego zakończenia do znanych bajek.

6. Rozmowy na temat wysłuchanych bajek, opowiadań, wierszy.

Na podstawie literatury:

Chmielewska E. „Ćwiczenia logopedyczne i nie tylko”
Chmielewska E. „Ćwiczenia służące doskonaleniu percepcji słuchowej”
Chmielewska E. „Ćwiczenia służące doskonaleniu percepcji wzrokowej”
Nowak J. „Ćwiczenia usprawniające mowę”
Sachajska E. "Uczymy poprawnej wymowy"

Opracowała: Agata Pagacz