Integracja sensoryczna – definicja

Integracja sensoryczna jest procesem neurologicznym, w którym mózg odbiera pochodzące ze wszystkich zmysłów informacje, rozpoznaje je, interpretuje, segreguje oraz łączy  ze sobą i wcześniejszymi doświadczeniami,  w celu wykorzystania ich do wytworzenia adekwatnej reakcji organizmu, uwzględniającej zmieniające się warunki otoczenia. Inaczej, jest to taka organizacja wrażeń, by mogły zostać właściwie użyte do celowego, efektywnego działania (www.pstis.pl ). Jeśli na którymś piętrze funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego ta integracja zmysłowa zostaje zaburzona, do naszego mózgu dochodzą nieprecyzyjne, niekompletne informacje, które z kolei mają wpływ na nasze nieprawidłowe reakcje – w tym również związane z zachowaniem i uczeniem się.

Przyczyny nieprawidłowego rozwoju procesów SI

• Czynniki ryzyka, które wystąpiły w okresie prenatalnym i/lub okołoporodowym – konieczność leżenia mamy w czasie ciąży, cesarskie cięcie, mikrouszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego.
• Wolniejsze tempo dojrzewania układu nerwowego lub poszczególnych jego systemów.
• Nieprawidłowości w modulacji wrażeń odbieranych przez dziecko (gdy bodziec nawet o niewielkim natężeniu pobudza nadwrażliwy układ nerwowy lub tylko silny bodziec pobudza układ nerwowy)
• Opóźniony lub nieprawidłowy rozwój psychoruchowy dziecka (np. zespół Downa, mózgowe porażenie dziecięce, autyzm).
• Nieprawidłowy przebieg rozwoju odruchowego dziecka (gdy odruchy wieku niemowlęcego nie zostaną prawidłowo zintegrowane i utrudniają prawidłowy rozwój ruchowy dziecka).

 

Lista  przykładowych objawów wskazujących na ryzyko zaburzeń SI u dziecka

• Dziecko jest mało aktywne ruchowo, niechętnie uczestniczy w zabawach ruchowych,
• ma kłopoty z samodzielnym ubieraniem się,
• potyka się i upada częściej niż rówieśnicy,
• ma kłopoty z rzucaniem i łapaniem piłki,
• ma kłopoty z cięciem nożyczkami, rysowaniem pośladzie,
• ruchy dziecka są niezgrabne – zamaszyste, nieprecyzyjne,
• niewłaściwie trzyma przedmioty codziennego użytku (nożyczki, sztućce, przybory do pisania itp.)
• ma kłopoty ze skakaniem na jednej nodze,
• częściej niż inne dzieci w jego wieku odwraca znaki graficzne,
• podczas siedzenia ma trudności z utrzymywaniem głowy w pozycji pionowej,
• sprawia wrażenie słabego, szybko się męczy,
• nieprawidłowo stoi, siedzi,
• ma wadę kręgosłupa,
• często myli stronę prawą i lewą,
• sprawia wrażenie jakby nie słyszało (nie rozumiało), co się do niego mówi,
• trudno się koncentruje, łatwo się rozprasza, jest nadruchliwe,
• przejawia lęk przed upadkiem lub wysokością,
• wchodząc i schodząc po schodach  jest niepewne, dostawia nogi,
• nie lubi siedzieć, bawić się blisko innych dzieci,
• jest nadwrażliwe na światło, dźwięki, rodzaj materiału, czesanie, mycie głowy,
• nie lubi karuzeli, huśtawki, ma chorobę lokomocyjną,
• później niż inne dzieci zaczęło mówić.

BIBLIOGRAFIA

1. http://www.pstis.pl/
2. Joanna Zapalska-Brud „Integracja sensoryczna w przedszkolu” w: „Edukacja w przedszkolu”, Kwiecień 2011
3. Bożenna Odowska – Szlachcic „Metoda integracji sensorycznej”, Gdańsk 2013
4. Bożenna Odowska – Szlachcic „Terapia integracji sensorycznej”, Gdańsk 2013

Agnieszka Cichocka